۱۳۸۷ شهریور ۱۸, دوشنبه

چرخند ها ی حا ره ا ی

همواره ، برفرا ز اقیا نوسها ی حاره ا ی ، خوشه ها ی ابر وجود دا رند . چرخند حا ره ای هنگامی ایجاد می شود که چند شرط لازم ما نند :
_ دما ی سطح اقیا نوس از 26 درجه سانتی گراد بیشتر شود .
_ رطوبت نسبی زیا د از سطح به با لا، تا ارتفاع 6 کیلومتر برسد .
_حرکت مارپیچی باد در سطوح پائین ، و با د ها ی واگرا در سطوح با لا ، جریا ن داشته با شد .
همزما ن پیش بیا ید .
به طور متوسط ، در حدود 80 چرخند حا ره ای در هر سا ل تشکیل می شود و با سرعتها ی بیش از چند ده کیلومتر در سا عت ، در جهت جریا ن با د یا جریا ن سمت دهنده ا ی که چرخند ها در آ نها جا ی می گیرند ، حرکت می کنند . در مواردی نیز ، حرکت یا جنبش چرخند ها ، بویژه به هنگا م جریان سمت دهنده ی ضعیف ، خیلی نا منظم و حلقه ها و چرخشها ی نا گها نی را در بر می گیرد .
...
در اکثر نواحی جها ن ، چرخند حا ره ا ی ، اصطلا ح عا می ا ست برا ی طوفا نی با صد ها کیلومتر قطر که بر فرازآ بها ی حاره ای ای ، با همرفت سا زما ن یافته و با باد سطحی ما ند گا ر ، با سرعت 62 کیلومتر در سا عت (32 گره دریا یی یا بیشتر ) ، تشکیل می شود .در سطح نا حیه ا ی ، به این چرخند ها ، معمولا نا م آدم ها را می دهند ؛ و یا برا ی شنا سا یی ، آ نها را شمار ه گذ ا ری می کنند . وقتی ا ین چرخند ها شدید می شوند ، با دما ی گرم و فشا ر سطحی کم آ تمسفری در مرکز ، و بادسطحی ما ند گا ر ، با سرعت بیش از 118 کیلو متر در سا عت حرکت می کنند ؛ در نیمکره ی غربی به آ نها "ها ریکن "، و در با ختر اقیا نوس آ را م شما لی " توفند " ، و در سایر نواحی " چرخند ها ی حا ره ا ی شدید " و یا هما ن " چرحند ها ی حا ره ا ی " می گویند .
مرکز چرخند ها در مرا حل کا ملا شکل گرفته یک " چشم " است ؛ که نا حیه ای ا ست نسبتا بی بارش ، با با دها ی سبک ، و قطری حدود چند ده کیلو متر ، که دیوا ری از ا بر ها ی باران زا ، با بادها ی بسیا ر شد ید ، که در موا ری سرعتشا ن از 200 کیلو متر در سا عت تجا وز می کند ، آ ن را در بر گرفته ا ست . – اطلا ق " چشم " ، به مرکز چرخند ، در دا نش هوا شنا سی کا ملا متدا ول می با شد.-
تغییر شد ت در چرخند ها ، معمولا فرا یندی ا ست تدریجی ؛ این چنین ا ست ضعیف شدن شدت چرخند ها به هنگا م حرکت بر فرا ز خشکی ها و یا آ بها ی سرد . اگرچه ، در موا ردی تغییر ناگها نی از " ها ریکن " تا " ها ریکن بسیا ر شدید" ، در مدت یک سا عت نیز رخ می دهد .
...
همه ی چرخند ها بر روی نوا حی خشک عبور نمی کنند ؛ اما با ید یا د آ ورد که بسیا ری از چرخند ها که بر روی خشگی ها ی زمین حرکت می کنند ، به درجا ت مختلف ، ویرا نی ها یی را ببار می آ ورند توا ن ویرا نی چرخند ها ی ترسنا ک ، که از دیو با د ها ی بسیا رشدید ، همرا ه با با رشها ی سیل آ سا ، و خیز آ بها ی همرا ه با توفا ن ، سیلا بها و زمین لغزشها و ... نا شی می شود بسیار شدید ا ست .
چرخند ها ی حا ره ای ، به عنوا ن فاجعه ای طبیعی نا گها نی ، بر خلا ف فاجعه ها ی طبیعی تدریجی، چون خشگسا لی ، به " زمینلرزه " به عنوا ن ویرا نگرترین رخدا د طبیعی ، قا بل قیا س است.

هیچ نظری موجود نیست: