۱۳۸۸ دی ۲۵, جمعه

زمینلرزه در هائیتی













باد سوزناک شد ؛ زمین، از درون لرزید؛ پوسته ی زمین در هم شد و فرزندان ، در آغوش فشرد و پرده بر خود کشید . آرام یافت .
چون شب شد ، ناله ها در باد گم شد .
و اکنون ، شهر ویران است و مردم بینوا .
شور بخت آنانی که نیمه جان ، در سیاهی شب ، جان دادند ، و شوربخت تر مردمانی که آواره در شهر ، به گرد خود می چرخند .
...
انرژی از ژرفای 8.3 کیلومتری_ کانون زمینلرزه- با پس زدن ناگهانی لایه های سنگی ، از دو سوی گسله ای جنبا ، به پوسته ی زمین در 15 کیلومتری پایتخت هائیتی رسید _ مرکز زمینلرزه - و موج گونه تمامی گستره ی جزیره ی Hispaniola را در میان دریای کارائیب Caribean Sea و اقیانوس اطلس Atlantic Ocean بتندی پیمود و در دریا شد . مردم شهرهای Delmas , Carrefour افزون بر پایتخت - Port au Prince-
، بیش از دیگرشهرها در هم فرو رفتند . ساعت در 4:53 پس از نیمروز بوقت محلی ، از چرخیدن افتاد . روز دهم ماه ژانویه سال 2010 اینگونه رقم خورد .
...
مردم هائیتی ، بار ها مزه ی تلخ رویدادهای هراسناک فرا انسانی را چون خشکسالی های پی در پی ، با وجود قرار داشتن جزیره شان در " کمربند د یو با دهای دلهره آور" ، و سیلابهای ویرانگر ناشی از تغییر کاربری زمین از جنگل به کشاورزی و زمینلغزشهای خانه ویرانگر پیامد آن، چشیده بودند؛ و در زمینلرزه ی 24 ماه جون 1984 در سرزمین همسایه ی دیوار به دیوارشان، - جمهوری دومینیکن Dominican Republic - با بزرگی 6/7 ، به خود لرزیده بودند .
...
بزرگی زمینلرزه ی روز 12 ژانویه سال 2010 ، یا بد یگر سخن ، مقدار کل انرژی رها شده - تلف شده - ، بر پایه ی دامنه امواج لرزه ای ِ یادداشت شده در لرزه نگا شت ها M =7.0 ریشتر بود .با این یاد آوری که بزرگی بگونه ی لگاریتمی است نه حسابی - این مقیاس چنین تنظیم شده که افزایش یک واحد در بزرگی ، نما ینده ی افزایش 30 برابر در اندازه ی زمینلرزه است . یعنی زمینلرزه ای با بزرگی 8 در مقیاس ریشتر 810000برابر بزرگتر از زمینلرزه با بزرگی 4 است-
شد ت زمینلرزه در روز12 ژانویه در هائیتی در مقیاس اصلاح شده ی " مرکالی " IX بود . هراس همگانی ، شکاف بر داشتن سازه های اسکلت دار ، شکسته شدن لوله های زیر زمینی ، رخنمون شکاف های ژرف و نمایان در سطح زمین و بوجود آمدن دهانه های جوشش ماسه ای از زمین، از ویژگی این شد ت است .
...
انرژی ِ تنش های انباشته شده در طول زمان ، در گسله ی Plantain Garden Fault، که از شمال بسمت خاور در جزیره ی Hispaniola می گذرد، و سرزمین های هائیتی و دومینیکن در آن جای دارند، بناگهان با شکستگی لایه های زمین رها می شود و زمینلرزه 12 ژانویه رخ می دهد . در سا ل 1946 میلادی ، زمینلرزه ای به بزرگی 8.1 با توان ویرانگری 30 برابر آنچه که ، در 12 ژانویه 2010 رویداد، در گوشه ی شمال خاوری جزیره ویرانی و نابودی آفرید ،
...
گسله ی Plantain Gardan ، گسله ای است " راستا لغز" که در آن دو پهنه در کنار هم می لغزند ، بی آنکه موجب افزایش و یا از بین رفتن مواد پهنه ها شوند ؛ بنابراین " پهنه ی کارائیب "Caribean Plateدر بخش جنوبی " خط گسله " در راستای خاور می لغزد ، و " خرده پهنه ها "Plateletsدر قسمت شمالی گسله ، در حال لغزیدن به سوی باختر اند .
پهنه ها ، پیوسته نمی لغزند . آنها در نقطه ای که شاید صد ها سال بهم چسبیده اند ، می مانند .
...
سه عامل را در زمینلرزه ی 12 ژانویه ی هائیتی می توان بر شمرد :
- قرار داشتن مرکز زمینلرزه در فاصله ی 15 کیلومتری جنوب باختری Port -au - Prince
- قرار گرفتن کانون زمینلرزه در ژرفای 15 -10 کیلومتری از سطح زمین
- ساختما ن های نا مقاوم در مقابل زمینلرزه . در هم ریختن ساختمان کاخ ریاست جمهوری هائیتی - در عکس دیده می شود - نشان از این مهم است .
...
زمینلرزه ی هائیتی ، " سونامی " Tsunami، که جنبش ناگهانی بصورت قائم در بستر دریا ست و آن ، بر آیند انفجار آتشفشان در زیر دریا و یا زمینلرزه در بستر اقیانوس است ، را نمی توانست موجب شود .
...
هائیتی ، با جمعیتی برابر10000000نفر، دارای معادن فلزات چون بوکسیت Bauxite، مس Copper، طلا و معادن غیر فلزی کربنات کلسیم و سنگ مرمر است ؛ با این وجود فقیر ترین سرزمین در امریکای جنوبی است .
...
زمین شناسان بر این باورند که در 100 سال آینده ، زمینلرزه ای به بزرگی و شدت آنچه که در 12ژانویه در هائیتی رویداد ، را نباید چشم داشت ؛ اگر چه پسلرزه ها حتی تا دهها سال ادامه خواهد داشت .
...
بزودی بیشتر مردم ، ویرانگری و نابودی زمینلرزه ی هائیتی را نیز به فراموشی خواهند سپرد ، و هشدار زمین شناسان را جدی نخواهند پنداشت . اما اگر خانه ی شما در آغوش و یا در همسایگی گسله ای است جنبا ، فراموش نباید کرد که در کجا زندگی می کنید .

هیچ نظری موجود نیست: