ساعت زمین شنا سی
زمین شنا سی دا نشی ا ست که ویژه گی ها و سا ختا ر زمین و گوا ه ها ی با قیما نده از شکل ها ی قدیمی زندگی را بررسی می کند . این دانش شا مل تو صیف ریخت ها ی زمین شنا ختی نیز می با شد ؛ اما مهمترین زمینه ای که به ا ن می پردا زد، بررسی فر ا یند ها و نیرو ها یی ا ست که چشم اند از سیا ره ی ما را بصورتی که امروز می بینیم ، شکل دا ده ا ست .
فر آ یند ها ی زمین شنا ختی ، عمو ما به گو نه ا ی بسیا ر آ هسته عمل می کند ؛ بر خا ستن پوسته ی زمین ، بصورت رشته کو هها ، فر سا یش بلندی ها تا رسید ن به شکل دشت ها ، پس و پیش رفتن ورق ها ی یخ و جنبش بی وقفه ی بخش ها ی گو نه گون خود پو سته ی زمین ، نیا ز به زما ن ها ی بسیا ر طو لا نی دا رد .
...
با پیدا یش پر تو سنجی در دهه ی 1950 میلا د ی ، دا نشمند ا ن توا نستند تعیین سن نسبی را که از بررسی فسیل ها ، به دست می آ ید ، با دا ده ها ی مر بو ط به سن مطلق - بر حسب سا ل – تکمیل کنند . سن مطلق بر خی انوا ع سنگها را می توا ن از مقدار عنا صر را دیو ا کتیو و فرا یند و فرا ورد تجزیه ی انها در کا نی ها یی که سنگ از انها سا خته شده ا ست ، محا سبه و بر آ ورد نمود .
ا یزوتو پ ها ی را دیو اکتیو او را نیوم ، پتا سیم و رو بیدیم با نر خی معلو م ، به تر تیب به ایزوتوپ ها ی پا یدار: سر ب ، آ رگو ن ، و استرا نسیوم ، تجزیه شو ند . پس از آ نکه یک کا نی ، متبلور و سرد شد ، فر آ یند ها ی تجزیه را دیو اکتیو ، آ غا ز به ا نبا شته شد ن در آ ن می کند و بدین سا ن : یک سا عت را دیواکتیو به راه می افتد.
...
همچنا نکه ، زما ن ا ندا زه گیری شد ه به وسیله ی " سا عت " ، به سا عت ها ، دقیقه ها ، و ثا نیه ها ، تقسیم و بخش بند ی می شود ، زما ن زمین شنا ختی نیز ، به دورا ن ها ، دوره ها و دور ها ، تقسیم شد ه ا ست .
نخستین دورا ن که " پر کا مبر ین " ، نا م دا رد ، فا صله ی زما نی بین تشکیل پو سته ی زمین ، در حدود 4600 میلیو ن سا ل پیش ، تا زما نی را در بر می گیرد که ، در حدود 570 میلیو ن سا ل پیش ، برا ی نخستین با ر درتا ریخ زمین ، شوا هد شکل ها ی گو نه گون زندگی ، به صورت بقا یا ی فسیلی ، به فرا وا نی یا فت می شود، بد ینسا ن ، دورا ن " پر کا مبرین" ، تقریبا 90% زما ن زمین شنا ختی را در بر می گیر د .
سه دورا ن دیگر ، که فا صله ی زما نی از پا یا ن " پرکا مبرین "، تا امروز را در بر دا رد عبا رتند ا ز :
_ دورا ن پا لئو زو ئیک ( دیر ینه زیستی )
از 570 – 225 میلیون سا ل پیش
_ دورا ن مزو زو ئیک ( میا نه زیستی )
از 225 – 65 میلیو ن سا ل پیش
_ دورا ن سنو زو ئیک ( نو زیستی )
از 65 میلیو ن سا ل پیش تا کنو ن
...
بطور کلی می توا ن گفت که :
_ در دورا ن دیرین زیستی ، بی مهر گا ن و مهر ه دا را ن نسبتا سا ده ، ما نند
ما هی ها ، دو زیستا ن و خزند گا ن آ غا زین ، پدید آ مد ند .
_ در دورا ن میا نه زیستی ، زما ن پیدا یش و چیر گی خزند گا ن بزرگ ، ما نند
دینوسورها بوده ا ست .
_ در دورا ن نو زیستی ، که دورا ن معا صر ا ست ، زما ن چیرگی پستا ندا را ن
ا ست .
رضا تا با ن
مهر ما ه 1364 خور شید ی – تهرا ن -
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر